Over SOL

Welzijn is geen eindhalte

Zet twee bedrijfskundigen bij elkaar in het sociale domein. Wat krijg je dan? Een organisatie die zich richt op ontwikkelen en ondernemen. Vijf jaar geleden, in het voorjaar van 2013, stonden Btisame Boudhan en Ivo Brandsen voor de vraag of zij de kleine organisatie voor Ouderen Maatschappelijk – en Schoolmaatschappelijk Werk moesten onderbrengen bij een organisatie die meer toegerust was op de aanbestedingen in het sociale domein. Maar beiden wilden eigenlijk niet opgeven al was het maar voor het zittende personeel. Voor Btisame Boudhan was dat niet het enige. “Met de aanbesteding kregen wij een kans om ons verhaal te vertellen. Onze visie op welzijn.” Want, zegt zij, wij hadden een ander verhaal. “Dan kun je de organisatie netjes afbouwen en elders gaan werken, maar dat wilden wij niet.” Lachend: ”Wij hadden nog iets te doen in het Rotterdamse.” Buiten op het aangrenzende schoolplein klinken kinderstemmen door elkaar heen. Een bal vliegt in de lucht. Zowel de kamers van Btisame Boudhan als Ivo Brandsen in het Huis van de Wijk Mozaïek kijken uit op het plein. Midden in het hart van het Oude Noorden, waar zij sinds vorig jaar de nieuwe welzijnsopdracht voor de gemeente Rotterdam uitvoeren. SOL verdubbelde daarmee haar medewerkers van 35 naar 70. Naast de welzijnsopdracht is SOL verantwoordelijk voor het (Voor) School Maatschappelijk Werk in Delfshaven, en het ouderenwerk in de wijkteams.

Waarin verschilde jullie visie met die van anderen?

Ivo Brandsen: “Wij vonden dat je veel meer moest samenwerken met de bewoners. We noemden onze organisatie eerst ‘Samen Doen, Samen Leren’; begrippen die exact bij onze zienswijze passen. Van daaruit kwam de naam SOL: Samen Ondernemend Leren. Ondernemen is doen en kansen zien. Dat geldt voor ons als bedrijf, maar ook voor onze bewoners: SOL durf(t) te doen.”

Btisame Boudhan:”Het ging in die tijd heel veel over zelfredzaamheid. Daar stelden wij vraagtekens bij, want er is een grens aan wat mensen kunnen. Zeker ouderen. Nu zie je een lichte verschuiving op dat gebied. Ook de overheid raakt ervan overtuigd dat je niet alles mag verwachten van mantelzorgers of vrijwilligers. Je kunt de verantwoordelijkheid niet bij een persoon of groep leggen, de samenleving moet dat samen met elkaar doen.”

“ER IS EEN GRENS AAN WAT MENSEN KUNNEN”

Kozen jullie ook voor een andere aanpak vanwege jullie bedrijfskundige achtergrond?

Btisame Boudhan:”Mijn passie is sociaal ondernemen: initiatieven en producten ontwikkelen die het leven voor de ander beter maken.

Ivo Brandsen:”Wat wij als ontwikkelaars mooi vinden is vanaf nul bedenken hoe iets anders of beter kan. Dat vinden wij beiden geweldig om te doen. En omdat wij zelf een team hebben geleid, weten wij hoe de dagelijkse praktijk eruit ziet. Dat maakt het eenvoudiger om dingen te bedenken die daarbij aansluiten. Wij zijn geen voorstander van dat mensen alles moeten kunnen. In tegendeel zelfs. SOL kenmerkt zich juist doordat medewerkers hun eigen specialismen hebben.”

Vinden jullie daarmee dat voor elke doelgroep specialisten moeten worden ingezet?

Btisame Boudhan:”Onze beginperiode kenmerkte zich met de intrede van de ‘generalist’ in het welzijnsdomein. In de ogen van velen maakte het niet wie hulp bood. Terwijl wij juist vinden dat bijvoorbeeld ouderen een doelgroep zijn met hele andere kenmerken dan kinderen of jongeren. Ook daarin verschilden wij van andere aanbieders.”

Ivo Brandsen:”We experimenteerden wel met teams bestaande uit verschillende specialisten. Wat we daarvan leerden is, dat iedere medewerker een brede kijk moet hebben. Stel een oudere is alcoholverslaafd, pak je dan de verslaving aan of bedenk je dat die verslaving zou kunnen samenhangen met zijn ouderdom? Bijvoorbeeld met het verlies van zijn netwerk of zingeving? Onze medewerkers zijn getraind in die manier van kijken, observeren en analyseren.”

Btisame Boudhan:”Want uit recent onderzoek van de universiteit van Amsterdam blijkt bijvoorbeeld dat zingeving bepalend kan zijn of iemand gezond is of niet. En dus niet louter door gezond eten of bewegen. Hoe meer zingeving iemand ervaart, hoe positiever dit uitwerkt op de gezondheid. Dit soort kennis geven wij onze medewerkers steeds mee.”

“OUDEREN VRAGEN OM EEN ANDERE AANPAK”

Hoe zien jullie de rol van de professional?

Ivo Brandsen:”Wij vinden dat de verandering van de verzorgingsstaat vraagt om anders werkende professionals. Professionals die oplossingen zoeken in het netwerk van mensen, die kijken wat wél kan zonder problemen te ontkennen en die aansluiten bij mensen, omdat je alleen als je echt aansluit ziet welke mogelijkheden er zijn. Professionals die zo handelen dat mensen verder komen, zonder dat ze van de professional afhankelijk worden. De meeste professionals hebben daar leiding en begeleiding bij nodig, wat wij vragen is niet gemakkelijk .”

Btisame Boudhan:”De teneur is nu nog: de professional is alwetend. Maar alleen je werk goed doen is niet voldoende. Inspelen op de brede context is net zo belangrijk.”

Terugkijkend op 2018, wat springt er volgens jullie dan uit?

Ivo Brandsen:”Op het gebied van jongerenwerk wilden wij meer doen dan alleen activiteiten aanbieden. Voor de meeste jongeren geldt dat zij een regulier leven gaan leiden als ze beschikken over werk, een huis en een partner / gezin. Uiteindelijk gaat het om opleiding en werk.”

Btisame Boudhan:”In beschermde leefwerelden als die van bijvoorbeeld Pameijer krijgen jongeren een werktraject dat past bij hun leefwereld. Wij zijn maar een tussenstation, geen eindhalte. Daarom hebben wij ook een jeugdmakelaar, die zelf geen activiteiten organiseert maar naar andere partners verwijst. Wij willen dat kinderen zoveel mogelijk meedoen met reguliere activiteiten van bijvoorbeeld de Jeugdtheaterscholen, de voetbalclubs of de muziekschool. Ons uitgangspunt is inclusie: iedereen moet dezelfde kansen krijgen. Door onderscheid te maken tussen kinderen die bij ons activiteiten doen en die in het reguliere domein, creëer je een vorm van segregatie. Dat willen wij niet. Wij gaan onze eigen weg, soms tegen de stroom in, maar altijd beargumenteerd.”

”IEDEREEN MOET DEZELFDE KANSEN KRIJGEN”

Is dat wat jullie kenmerkt, die eigenheid?

Ivo Brandsen:”Wij kijken naar wat er speelt en leeft. Met ons werk zoeken wij zowel aansluiting bij onze vaak kwetsbare doelgroepen als de ideeën van de opdrachtgever.”

Btisame Boudhan:”Wij zeggen niet: u bent van het wat en wij zijn van het hoe. Eerder: hoe zorgen we ervoor dat het wat en hoe bij elkaar passen?”